آغاز سال دانشگاهی در غیاب دختران
وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام کرده است که سمستر بهاری نهادهای تحصیلی در ولایت‌های سردسیر افغانستان، از تاریخ ۱۵ حوت آغاز خواهد شد. این در حالی است که بیش از ۸۰۰ روز از بسته‌بودن دانشگاه‌ها به روی زنان و دختران می‌گذرد.
طالبان پس از بازگشت به قدرت، محدودیت‌های گسترده‌ای را بر آموزش دختران وضع کرد. در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱ (۲۶ سنبله ۱۴۰۰)، وزارت معارف طالبان، آموزش دختران بالاتر از صنف ششم را ممنوع اعلام کرد.
در ۲۰ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۹ قوس ۱۴۰۱) وزارت تحصیلات عالی طالبان اعلام کرد که تحصیل دختران و زنان در تمامی دانشگاه‌های دولتی و خصوصی افغانستان تا اطلاع ثانوی ممنوع است.
در حالی که بسیاری از دختران دانشجو پس از بسته‌شدن دانشگاه‌ها به انستیتوت‌های طبی به‌عنوان آخرین فرصت تحصیلی خود روی آورده بودند، در ۳ دسامبر ۲۰۲۴ (۱۳ قوس ۱۴۰۳) هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، با صدور فرمانی تحصیل دختران در این مؤسسات را نیز ممنوع کرد.
در ادامهٔ این محدودیت‌ها، طالبان در ماه جدی سال جاری مراکز آموزشی دخترانه را نیز در شماری از ولایات از جمله هرات و غور تعطیل کرد. با این اقدام، آخرین روزنه‌های آموزشی نیز به روی دختران بسته شد.
تصمیم طالبان مبنی بر ممنوعیت تحصیل دختران در دانشگاه‌ها، موجی از اعتراضات را در سراسر افغانستان برانگیخت. دختران دانشجو بارها در کابل، هرات، فاریاب، بلخ و چندین ولایت دیگر دست به اعتراض زدند. اما طالبان این تجمعات را با ضرب و شتم، بازداشت و تهدید معترضان، سرکوب کرد.
در ۳۰ قوس ۱۴۰۱ شماری از زنان و دختران در کابل، در اعتراض به بسته‌شدن دانشگاه‌ها به روی دختران، مقابل دانشگاه کابل گردهم آمدند. نیروهای طالبان این گردهمایی اعتراضی را به زور پراکنده و تلفن‌های معترضان را نیز ضبط کردند.
در ۳ جدی ۱۴۰۱، شماری از دختران دانشجو در هرات با شعارهای «دانشگاه را باز کنید» و «تحصیل حق ماست» در واکنش به بسته‌شدن دانشگاه‌های دخترانه اعتراض کردند، اما نیروهای طالبان با پاشیدن آب توسط موترهای آتش‌‌نشانی، آنان را متفرق ساختند.
سازمان ملل متحد و بسیاری از نهادهای حقوق بشری بارها خواستار لغو ممنوعیت آموزش دختران از سوی طالبان شدند، اما مقام‌های طالبان این ممنوعیت را یک موضوع داخلی خوانده و درخواست‌های بین‌المللی برای لغو آن را رد کرده‌اند.
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در روز جهانی آموزش (۵ دلو/ ۲۴ جنوری) محرومیت دختران افغانستان از آموزش را «امری ناپسند و تراژیک» خواند و از طالبان خواست که فوراً به این ممنوعیت پایان دهند.
با این حال، تصمیم اخیر طالبان نشان‌دهندهٔ تداوم سیاست‌های این گروه در حذف زنان و دختران از عرصه‌های آموزشی است.
کارشناسان سازمان ملل متحد ممنوعیت آموزش دختران و زنان را یک عقب‌گرد جدی در نظام آموزشی جهان دانسته و هشدار داده‌اند که ادامهٔ این محرومیت‌ها نه‌تنها تمام زنان افغانستان، بلکه نسل‌های آینده را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
