بازداشت یک شاعر در کابل؛ افزایش سرکوب فعالان فرهنگی و مدنی از سوی طالبان

منابع در کابل میگویند که استخبارات طالبان در این ولایت سید عالم هاشمی، شاعر و فعال فرهنگی اهل پنجشیر را بازداشت کرده است.
به گفته منابع، این فعال فرهنگی روز یکشنبه، ۲۸ دلو از «شهرک آریا» در کابل بازداشت شده و به ریاست چهل استخبارات طالبان منتقل شده است.
علت بازداشت سید عالم هاشمی تاکنون مشخص نیست، ولی به گفتهٔ منابع او در این اواخر منظومهای تحت عنوان «مسعودنامه» سروده بود که در آن به تاریخچهٔ مبارزه و ایستادگی مردم افغانستان در برابر «ظلم و تجاوز» پرداخته شده است.
خانواده هاشمی از وضعیت وی اطلاعی ندارند و مقامهای طالبان در کابل نیز در این زمینه چیزی نگفتهاند.
این بازداشت در حالی صورت میگیرد که نگرانیها درباره سرکوب گستردهٔ منتقدان و فعالان در افغانستان تحت حاکمیت طالبان افزایش یافته است.
براساس اسناد درز شده از بانک اطلاعاتی طالبان، شمار کل زندانیان در زندانهای این گروه بیش از ۱۸ هزار و ۸۰۰ تن میباشد. شماری از این زندانیان، فعالان اجتماعی، مدنی و فرهنگی هستند که بهطور خودسرانه از سوی طالبان بازداشت شدهاند.
در ماه گذشته، حمزه الفت، فعال مدنی و حقوق بشری اهل دایکندی که نزدیک به دو سال در زندان طالبان بود، چند روز پس از رهایی در اثر شکنجههای شدید جان باخت.
طالبان در ماه عقرب سال جاری، عبدالقدوس یاسینزاده، فعال آموزش و مسئول مکاتب رسالت در هرات را به دلیل آموزش دختران بالاتر از صنف ششم بازداشت کرد.
سیبل مانی، هماهنگکنندۀ حقوق بشری سازمان جهانی علیه شکنجه در اواخر آگست ۲۰۲۴ میلادی برای بررسی چالشهای حقوق بشر و وضعیت فضای مدنی افغانستان برای یک هفته به این کشور سفر کرد. او پس از دیدار با زنان، فعالان حقوق بشر، مسئولان نهادهای بینالمللی و محلی و کسانی که تجربۀ زندان طالبان را داشتند، اعلام کرد که شکنجهٔ مردان و زنان در زندانهای طالبان ادامه دارد.
او در گفتوگو با رسانهٔ «سوئیس انفو» تصریح کرد که مردان اکثراً به دلیل انتقاد از طالبان و زنان به دلیل اعتراضات، جدایی از همسر و عملی نکردن کامل قوانین پوشش اجباری، از سوی گروه طالبان بازداشت و شکنجه میشوند.
دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) سال گذشته گزارشی درباره وضعیت زندانهای تحت کنترل طالبان منتشر کرد. بر اساس این گزارش، طی ۱۹ ماه (از جنوری ۲۰۲۲ تا جولای ۲۰۲۳)، بیش از ۱۶۰۰ مورد نقض حقوق بشر در زندانهای طالبان ثبت شده است. یوناما تأکید کرده که نزدیک به ۵۰ درصد این تخلفات شامل شکنجه و سایر رفتارها یا «مجازاتهای ظالمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز» بوده است.
به گزارش یوناما، در حاکمیت گروه طالبان، زندانیان از حمایتهای حقوقی و قانونی از جمله وقت ملاقات با خانوادهها، حق دسترسی به وکیل مدافع و خدمات درمانی محروم هستند.
حبیبالله بدر، معاون اداره زندانهای طالبان، در ماه عقرب سال جاری طی نشستی در کابل، گزارشهای مربوط به شکنجه و ناپدید شدن زندانیان در زندانهای این گروه را رد کرد و مدعی شد که هیچکس نمیتواند ثابت کند که در زندانهای طالبان شکنجه صورت میگیرد.
طبق آمار منتشر شده از سوی رسانه افغانستان اینترنشنال، طی سه سال گذشته، ۸۷ نفر بر اثر شکنجه در زندانهای استخبارات طالبان با روشهایی مانند شوک برقی، خفگی، غرق کردن در آب و شکنجه اندامهای جنسی جان باختند. بیشتر این زندانیان از نظامیان سابق، اعضای جبهه مقاومت ملی و فعالان مخالف طالبان بودند.