در مدارس دینی دخترانه تحت نظارت طالبان چه می‌گذرد؟
با بسته ماندن مکاتب متوسطه و دانشگاه‌ها بر روی دختران در افغانستان، هزاران تن از آنان به مدارس دینی روی آورده‌اند. شمار این مدارس در سراسر کشور در چهار سال گذشته به‌طور چشمگیری افزایش یافته است؛ اما بسیاری از دختران می‌گویند این آموزش‌ها آینده‌ای برایشان نمی‌سازد و تنها جایگزینی ناخواسته برای آموزش و راهی ناگزیر برای رهایی موقت از خانه‌نشینی است.
حنا، شاگرد صنف هشتم، نمونه‌ای از این نسل است که زمانی رویای داکتر شدن داشت، اما اکنون در یک مدرسه دینی مشغول حفظ قرآن است.
او می‌گوید: «با بسته‌شدن مکتب، همه امیدهایم خاکستر شد. برای درس خواندن چاره‌ای جز مدرسه دینی نداشتم. حالا قرآن حفظ می‌کنم، اما درس‌های مکتب از ذهنم پاک شده و نمی‌دانم آینده تحصیلی‌ام چه خواهد شد.»
در ولسوالی شکردره کابل، صف‌های منظم دختران جوان زیر نظر زینب محمدی، ۳۹ ساله، قرآن تلاوت می‌کنند. این مدرسه با حمایت یک بنیاد خیریه و زیر نظارت مستقیم طالبان تأسیس شده است.
زینب محمدی می‌گوید از زمان بسته‌شدن مکاتب و دانشگاه‌های دخترانه، شمار مدارس دینی افزایش یافته و بیشتر شاگردانش دخترانی هستند که از آموزش رسمی محروم شده‌اند.
او که چهره و موهایش را با چادر سیاه پوشانده است، توضیح می‌دهد: «نصاب درسی از سوی طالبان به ما داده شده و به جای مضامین مکتب، زبان عربی و مسائل دینی تدریس می‌شود. شاگردان روزانه پنج ساعت در مدرسه هستند و چون به اصول صنفی آشنایند، خیلی خوب درس می‌خوانند.»
به گفته او، دخترانی که می‌خواهند تفسیر قرآن را یاد بگیرند به‌صورت جداگانه آموزش می‌بینند و در آنجا یک استاد متن را به زبان پشتو یا دری توضیح می‌دهد.
زینب محمدی از حضور مداوم مأموران امر به معروف طالبان در مدرسه سخن می‌گوید: «چند بار در هفته مأموران (مردان) می‌آیند و بر رعایت حجاب توسط دختران تأکید می‌کنند. به ما وعده داده بودند که برای شاگردان مناطق دور ترانسپورت فراهم کنند، اما تا حال هیچ اقدامی نشده است.»
وقتی درباره آینده تحصیلی این شاگردان پرسیده می‌شود، پاسخ او مبهم است: «طالبان وعده داده‌اند برای دخترانی که در مدارس دینی درس می‌خوانند، سند صنف دوازدهم صادر کنند»، اما هیچ سازوکار عملی برای به رسمیت شناختن چنین اسنادی وجود ندارد و آینده این شاگردان همچنان در ابهام است.
کلثوم، دانشجوی ادبیات انگلیسی، یکی دیگر از شاگردان همین مدرسه است. او پس از بسته‌شدن دانشگاه، به توصیه دوستانش به مدرسه دینی آمده است: «دانشجوی سال دوم دانشگاه بودم که طالبان ما را از آموزش محروم کردند. در خانه کار دیگری نداشتم و افسرده شده بودم. دوستانم مشوره دادند که به مدرسه دینی بیایم.»
او می‌افزاید: «اینجا برایم خیلی سخت است که به جای ادبیات انگلیسی، زبان عربی و مضامین دینی بخوانم. ولی چه کنم؟ راه دیگری ندارم.»
افزایش شمار دخترانی که به مدارس دینی روی آورده‌اند، همزمان با گزارشی است که شبکه العربیه منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، رهبر طالبان، هبت‌الله آخوندزاده، به وزارت‌های معارف و تحصیلات عالی دستور داده است تا آموزش دختران در مدارس دینی نیز محدود شود. این تصمیم ابتدا با کاهش ظرفیت ثبت‌نام عملی می‌شود و سپس به تدریج در سراسر کشور تطبیق خواهد شد. منابع می‌گویند علت این دستور، نگرانی طالبان از گسترش تدریس علوم عصری در مدارس دینی است.
