بحران آب در افغانستان؛ مسیر دشوار برای بقا
هر صبح عبدالله جان، ساکن ولسوالی گوشتۀ ننگرهار، همراه با حیوانات اهلی، پنج تا هشت کیلومتر مسیر سنگلاخ کوه را طی می‌کند تا آب آشامیدنی خانواده‌اش را تأمین کند.
او می‌گوید که در ولسوالی‌های گوشته، مومندره و شینواری، قبلاً در عمق ۴۰ تا ۶۰ متری چاه‌ها آب یافت می‌شد، اما اکنون حتی در عمق ۱۵۰ متری هم نمی‌توان آب استخراج کرد.
عبدالله جان می‌افزاید: «مجبوریم از چشمه‌های اطراف آب بیاوریم. حتی چاه مسجد حضرت عمر فاروق یک‌و‌نیم سال پیش خشک شد و بعضی اوقات نماز جماعت سر وقت برگزار نمی‌شود، چون آب کافی برای وضو نیست.»
سبحان‌الله، ساکن ولسوالی سپین‌غر ننگرهار، که از وضعیتی مشابه شکایت دارد، می‌گوید که قبلا در هر خانه یک یا دو چاه عمیق بود، اما طی سه سال اخیر دسترسی به آب آشامیدنی سالم سخت شده است.
او توضیح می‌دهد: «از وقتی چاه‌ها خشک شده، مردم در دامنه‌های سپین‌غر چاه‌های عمیق حفر می‌کنند و در زمستان با برف پر می‌کنند. آب به‌دست‌آمده تلخ است و بسیاری از مردم را به اسهال و دیگر مریضی‌ها مبتلا کرده.»
در ولایت لغمان نیز سطح آب‌های زیرزمینی کاهش یافته و زندگی خانواده‌ها تحت تأثیر قرار گرفته است. عتیق‌الله، ساکن ولسوالی دولت‌شاه، می‌گوید که مردم برای تأمین آب ناچارند مسیرهای طولانی تا سه ساعت را طی می‌کنند.
او اشاره می‌کند که آوردن آب بیشتر بر دوش زنان و کودکان است، زیرا مردان عمدتاً به کارهای زمین و بیرون خانه مشغولند: «در مناطق نزدیک‌تر، زنان و کودکان گروهی برای آوردن آب می‌روند. در خانواده‌هایی که سرپرست ندارند، زنان و کودکان مجبورند تا مناطق دورتر هم بروند.»
او ادامه می‌دهد که با خشک شدن بیشتر چاه‌ها، مردم ناچارند به منابع کمتر بهداشتی مراجعه کنند: «اکثر چاه‌ها خشک شده و ما با کمک حیوانات از چشمه‌ها و رودخانه‌ها آب می‌آوریم، اما خیلی وقت‌ها این آب‌ها آلوده است.»
کارشناسان بهداشتی با وجود اهمیت حیاتی آب برای انسان، هشدار می‌دهند که استفاده زیاد از آب‌های ناسالم می‌تواند باعث بیماری‌های مختلفی شود.
داکتر عزیز احمد از مردم می‌خواهد آب‌های ناسالم را ابتدا بجوشانند و سپس استفاده کنند. وی می‌گوید: «آب چشمه‌ها ناسالم است زیرا سر آنها باز است و نوشیدن آن باعث بیماری‌های میکروبی، اسهال، آمیب، کم‌خونی و دیگر بیماری‌ها می‌شود.»
بر اساس گزارش برنامه جهانی اسکان بشر سازمان ملل (UN-Habitat)، هم‌اکنون ۲۱ میلیون نفر در افغانستان با بحران جدی آب مواجه هستند و این کشور به سرمایه‌گذاری گسترده در بخش زیرساخت‌های آب نیاز دارد. استفانی لوس، رئیس این اداره، تأکید کرده است که شهرهای بزرگ افغانستان با کم‌آبی مواجه هستند زیرا منابع آب‌های زیرزمینی آنها در حال کاهش است.
بحران آب نه‌تنها زندگی روزمره مردم را مختل کرده، بلکه سلامت آنها را نیز تهدید می‌کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون اقدام فوری و سرمایه‌گذاری گسترده، میلیون‌ها نفر همچنان با کم‌آبی و بیماری‌های ناشی از آب آلوده مواجه خواهند بود.
