اخراج گسترده افغانها از ایران؛ نگرانی‌های بشردوستانه افزایش یافته است
کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده است که از تاریخ ۲۰ مارچ ۲۰۲۵ تاکنون، بیش از ۶۴۰ هزار شهروند افغان از ایران به‌طور اجباری یا داوطلبانه به افغانستان بازگشته‌اند. از این میان، بیش از ۳۶۶ هزار نفر شامل پناهندگان و افراد دارای وضعیت مشابه پناهندگی از سوی دولت ایران اخراج شده‌اند.
بر بنیاد یافته‌های این نهاد، از تاریخ ۱۳ جون به بعد، روند بازگشت‌ها به‌طور چشمگیری افزایش یافته و این امر سبب نگرانی شدید نهادهای امدادرسان بین‌المللی شده است. طبق گزارش، بیشترین رقم بازگشت‌ها در ۲۶ جون ۲۰۲۵ ثبت شده که در آن روز، حدود ۳۶ هزار و ۱۰۰ مهاجر به افغانستان وارد شده‌اند.
عرفات جمال، نماینده این دفتر سازمان ملل متحد در کابل، در جریان بازدید از مرز ایران و افغانستان اظهار داشت: «خانواده‌های افغان بار دیگر آواره شده‌اند. آن‌ها خسته، گرسنه، وحشت‌زده و با دارایی اندکی وارد کشوری می‌شوند که بسیاری از آن‌ها هرگز در آن زندگی نکرده‌اند.»
او تأکید کرد زنان و دخترانی که به کشور بازگردانده می‌شوند، به‌ویژه نگران محدودیت‌ها در زمینهٔ آموزش، اشتغال و آزادی رفت‌وآمد هستند.
بر بنیاد گزارش این نهاد، طی سال ۲۰۲۵ در مجموع بیش از ۱.۲ میلیون مهاجر افغان از ایران و پاکستان به کشور بازگشته یا به بازگشت وادار شده‌اند.
کمیساری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان هشدار داده است که کاهش حمایت بین‌المللی، بحران‌های پیچیده در افغانستان را عمیق‌تر می‌کند و فشار برای بازگشت اجباری افغانها موجب بی‌ثباتی بیشتر در منطقه شود.
این نهاد افزوده است که با همکاری سازمان‌های همکار در حال ارائه کمک‌های فوری و بلندمدت به بازگشت‌کنندگان است، اما اعلام کرده که تاکنون تنها ۲۳ درصد از بودجهٔ مورد نیاز برای پاسخ به بحران افغانستان در سال ۲۰۲۵ تأمین شده و خواستار تأمین فوری منابع مالی برای ادغام پایدار و جلوگیری از آوارگی‌های مجدد شده است.
